Journée de la commémoration nationale: proclamation du gouvernement

Journée de la commémoration nationale: Proklamatioun vun der Regierung

Comme depuis maintenant plus de soixante ans, le gouvernement invite la population luxembourgeoise à se souvenir, en octobre, des victimes de la Deuxième Guerre mondiale. Il ne saurait en être autrement cette année. Au cours de la guerre, les Luxembourgeois ont fait preuve d’une solidarité exemplaire pour défendre l’indépendance et la liberté de leur patrie. Depuis la Libération, ils se rappellent chaque année celles et ceux qui, au péril de leur vie, ont permis au Grand-Duché de vivre de nouveau en paix et en liberté et qui ont ainsi marqué de façon durable l'histoire de leur pays.

Le 10 octobre 1941, l’occupant a confronté les Luxembourgeois à la question de l’annexion du pays à l’Allemagne, forçant chaque Luxembourgeois à documenter par écrit ses convictions en remplissant le "Zusatzfragebogen zur Personenstandsaufnahme". "Dräimol Lëtzebuerg" fut en fin de compte le mot d'ordre de la résistance et une grande majorité des Luxembourgeois répondirent trois fois "Lëtzebuerg" aux trois questions concernant la nationalité, la langue maternelle et l’appartenance ethnique.

À peine une année plus tard, un nouveau chapitre de l’histoire luxembourgeoise fut écrit avec le sang de toute une génération. Au début du mois de septembre 1942, la grève générale, organisée par les Luxembourgeois en réaction à l’introduction de l’obligation militaire, coûta la vie à vingt-et-un d'entre eux. À partir de ce moment, l'occupant tomba définitivement le masque pour ne plus régner que par la terreur à travers les exactions de la Gestapo et de la SS. La jeunesse luxembourgeoise paya un lourd tribut sur les champs de bataille et ceci en portant un uniforme qui lui fut imposé et pour un pays et une idéologie que les jeunes Luxembourgeois haïssaient. Nos concitoyens juifs qui n’avaient pas pu fuir le pays, avaient, à cette date, été déportés dans les ghettos et les camps d’extermination dont seulement quelque uns d’entre eux sont revenus. Les bombardements, la Libération et enfin la bataille des Ardennes firent des ravages supplémentaires dans la population civile. Le titre honorifique de "Morts pour la patrie" a été conféré après la guerre à 4.400 victimes.

Aujourd’hui, nous nous inclinons devant ces victimes, mais également devant celles et ceux qui ont été meurtris dans leur corps et dans leur âme. Grâce à eux, le Luxembourg a pu tenir son rang aux côtés des alliés dans la lutte contre le fascisme et personne n’a par après remis en cause son indépendance. Tel était l’enjeu et les Luxembourgeois l’avaient bien compris: pendant toute cette période difficile, ils n’ont jamais hésité à tenir front à l’occupant.

Aujourd'hui, par des temps où nous connaissons la paix et où nous bénéficions d'un bien-être matériel qui dépasse tout ce que les générations qui nous ont précédés ont connu, il est de notre devoir de nous en souvenir et d'exprimer notre gratitude à tous les résistants et à toutes les victimes du national-socialisme pour ce qu’ils ont fait et enduré pendant cette période qui compte parmi les plus noires de notre histoire. En gardant leur mémoire vivante, nous consolidons par ailleurs l'œuvre de paix et de liberté dans une Europe unie.

Luxembourg, le 6 octobre 2007

Les membres du gouvernement

Jean-Claude Juncker, Jean Asselborn, Fernand Boden, Marie-Josée Jacobs, Mady Delvaux-Stehres, Luc Frieden, François Biltgen, Jeannot Krecké, Mars Di Bartolomeo, Lucien Lux, Jean-Marie Halsdorf, Claude Wiseler, Jean-Louis Schiltz, Nicolas Schmit, Octavie Modert

Haut de page

Journée de la commémoration nationale: Proklamatioun vun der Regierung

Zënter méi wéi siechzeg Joer appelléiert d’Regierung all Joer un d’Lëtzebuerger fir am Oktober un d’Affer vum Zweete Weltkrich zu Lëtzebuerg ze denken. Dëst Joer ass dat net anescht. Am Krich hunn d’Lëtzebuerger eng exemplaresch Solidaritéit gewisen a sech agesat fir d’Onofhängegkeet an d’Fräiheet vun hirer Heemecht ze retten. No der Liberatioun hu si sech, Joer fir Joer, am Oktober versammelt fir un déi ze denken, déi d’Geschicht vum Land dodurch markéiert hunn, datt si hiert Liewen op d’Spill gesat hunn, fir datt Lëtzebuerg nees kéint a Fridden a Fräiheet liewen.

Den 10. Oktober 1941 huet den Okkupant all eenzelne Lëtzebuerger virun d’Fro vun enger Annexioun un Däitschland gestallt. Jiddereen huet misse schrëftlech seng Iwwerzeegung um "Zusatzfragebogen zur Personenstandsaufnahme" dokumentéiren. "Dräimol Lëtzebuerg" war no laangem Hin an Hier d’Parole vun der Resistenz gewiescht an eng grouss Majoritéit vun de Lëtzebuerger huet op déi kriddlech Froen no Nationalitéit, Mammesprooch a "Volkstum" dräimol "Lëtzebuerg" geschriwwen.

Nach kee Joer méi spéit gouf mat rouder Tënt d’Geschicht vu Lëtzebuerg weidergeschriwwen. D’Reaktioun vun de Lëtzebuerger op d’Aféierung vun der Wehrpflicht, de Generalstreik, huet Ufank September 1942 eenanzwanzeg Männer d’Liewe kascht. Vun do un hunn d’Gestapo an d’SS nëmmen nach mat Terror regéiert. D’Jugend huet op de Schluechtfelder en héije Bluttzoll bezuelt an dat an enger Uniform, déi hinnen opgezwonge war, a fir e Land an eng Ideologie, déi si gehaasst hunn. Eis jüddesch Matbierger, déi d’Land net verlooss haten, waren du scho bal all an d’Ghettoen an d’Vernichtungslagere verschleeft ginn. Kaum ee vun hinne koum vun do erëm heem. D’Bombardementer, d’Liberatioun an duerno d’Ardennenoffensiv hunn ënner der Zivilpopulatioun eng ganz Rëtsch weider Affer gefuerdert. 4400 Doudeger hunn nom Krich den Éierentitel "Morts pour la patrie" kritt.

Un all dës Doudeg, mee och un déi, déi blesséiert goufen um Kierper an an hirer Séil, wëlle mer haut denken an eis virun hinne vernäipen. Durch hiert Affer stong Lëtzebuerg an enger Rei mat deenen aneren Alliéierten, a keen huet seng Onofhängegkeet a Fro gestallt. Dorëms ass et gaang. D’Lëtzebuerger hunn a schwéierer Zäit net gezéckt, dem Okkupant d’Stir ze bidden.

Dat sollte mer haut, wou et eis esou gutt geet wéi nach ni virdrun, bedenken a respektéieren. Och haut si mir de Resistenzler an allen Affer vum Nationalsozialismus e grousse Merci schëlleg fir dat wat sie geleescht an erlidden hunn. Doduerch datt mir si net vergiesse suerge mer och duerfir datt am vereenten Europa Fridden a Fräiheet geséchert bleiwen.

Lëtzebuerg, de 6. Oktober 2007

D’Membere vun der Regierung

Jean-Claude Juncker, Jean Asselborn, Fernand Boden, Marie-Josée Jacobs, Mady Delvaux-Stehres, Luc Frieden, François Biltgen, Jeannot Krecké, Mars Di Bartolomeo, Lucien Lux, Jean-Marie Halsdorf, Claude Wiseler, Jean-Louis Schiltz, Nicolas Schmit, Octavie Modert

(communiqué par le ministère d'État)

Dernière mise à jour